![]() |
Tweet |
Hastalıklara neden olan mikroplar, el sıkışma, toplu taşıma araçlarını kullanma ya da yemek yemek gibi günlük hayatın sıradan davranışlarından sonra kolaylıkla yayılabiliyor. Korunmanın en önemli yolu ise el yıkamaktan geçiyor... Yetişkinlik döneminde bunun bir alışkanlık olarak sürdürülmesinin yolu ise çocukluktan başlıyor. Bu nedenle küçük yaşlardan itibaren çocuklara kazandırılması gereken bu önemli alışkanlık için ailelere, öğretmenlere ve sağlık çalışanlarına da önemli görevler düşüyor.
Her yaş grubundaki çocuğun becerilerine göre bu davranışı gerçekleştirebilmeleri zaman alabiliyor. Henüz yürüyemeyen çocukların ellerinin ebeveynleri tarafından yıkanması gerekirken, çocuklar büyüdükçe bu konuda sadece gözlemci ve yönlendirici olmak yeterli oluyor. El yıkama alışkanlığının kazandırılmasının ana babalar için zorlu ve sabır gerektiren bir süreç olduğunun altına çizen Sosyal Pediatri uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz ve Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Necmi Aksaray, çocuklarımıza doğru el yıkama alışkanlığını kazandırmaya yardımcı olacak bazı stratejileri sıralıyor…
Mutlaka sabun kullanın
Ellerin en az 20 saniye boyunca ve mutlaka sabun kullanarak yıkanmasını sağlayın. Ortak kullanım alanlarında sıvı sabunları tercih edin. Katı sabun kullanılacaksa da, sabunu su birikmeyen bir kapta ve kullanıldıktan sonra köpüğü alınmış olarak bırakın.
Ellerin temizlendiğinden emin olun
El yıkama sırasında her iki avuç içi, dışı, parmak araları, başparmaklar, tırnaklar ve el bileğini de sıvazlayarak temizleyin. Yıkama bittikten sonra iyice durulayarak temiz bir havluyla kurulayın. Ortak alanlarda kağıt havlulardan yararlanın.
Uygun şartları oluşturun
Çok küçük yaştan itibaren çocukların el ve tırnak bakımını yaparak bu konuya aşina olması sağlayın. Önce kendi kucağınızda başlayın. Ayakta durabildiği dönemde ise yerden yükselterek veya boyuna uygun lavabolar seçerek sabunla el yıkayabilmesini için uygun ortamları sağlayın.
El yıkamayı eğlenceli hale getirin
Oyunun, çocuklara bir şeyler öğretmenin en kolay ve etkili yollarından biri olduğunu hatırlatan Sosyal Pediatri Uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz ,”Hem el yıkamanın önemini, hem de nasıl olması gerektiğini farklı oyunlar, şekiller ya da canlandırmalarla anlatabilirsiniz. Örneğin bir şarkı belirleyin ve elleri bu şarkı bitimine kadar birlikte söyleyin. Böylelikle acele etmesinin de önüne geçebilirsiniz. Ya da ellerini yıkarken onunla birlikte sayarak, bu işlemin ne kadar sürede tamamlandığını öğretebilirsiniz” diyor.
El yıkamanın önemini anlatın
Çocuklar için neyi neden yaptığının doğru şekilde anlatılmasının alışkanlıkların kazandırılmasında son derece önemli olduğunu belirten Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Necmi Aksaray, ”Altı aylıktan itibaren okunan kitaplarla, iki yaşından itibaren de medya ile tanışan çocuğun dikkatini bu noktaya çekmeye çalışın. Konuyla ilgili çizgi filmler, kamu spotları, ilanlar, gazete, dergi haberlerine faydalı olacaktır” diye konuşuyor.
Onlara rol model olun
Çocukların doğduğu andan itibaren anne babası ve diğer yakınlarını izleyerek hayatı öğrenip deneyimlediklerini unutmayın. El yıkamanın önemini anlatmak için yapılabilecek en önemli şeylerden biri de sizin ellerinizi yıkamanızı görmesini sağlamak olacaktır. Alışkanlığının kazandırılmasında da aile içinde doğru davranış modellerinin sergileyerek doğal bir öğrenme ve uygulama alanı sağlayın. Sağlık kontrollerinde doktor ve hemşirelerin el yıkamaya dikkat çekmesi, okul eğitimi başladığında da öğretmenin konu üzerinde durması, denetlemesi, el yıkayan çocuğa vereceği olumlu geri bildirim de çok işe yarayacaktır.
Bu durumlarda mutlaka ellerinizi yıkayın…
- Öksürme, aksırma ve hapşırmadan sonra
- El sıkışma sonrasında
- Herhangi bir yemek ya da gıda hazırlamadan önce
- Yemeğe başlamadan önce ve sonra
- Toplu taşıma ve toplu yaşam alanlarını kullanıldıktan sonra
- Emzirme öncesi ve sonrasında
- Evcil hayvanlar da dahil olmak üzere tüm hayvanlara dokunduktan sonra
- Bebeklerin alt bezinin değiştirdikten sonra
- Tuvalet kullanımı sonrası
- Hasta bir kişiyi ziyaret etmeden önce ve sonra
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Beşiktaş | 27 | 19 | 5 | 3 | 59 | 27 | 60 | +32 |
2 | Galatasaray | 28 | 18 | 6 | 4 | 55 | 23 | 58 | +32 |
3 | Fenerbahçe | 28 | 18 | 6 | 4 | 52 | 28 | 58 | +24 |
4 | Trabzonspor | 28 | 15 | 7 | 6 | 35 | 29 | 51 | +6 |
5 | Alanyaspor | 28 | 13 | 8 | 7 | 44 | 28 | 46 | +16 |
6 | Hatayspor | 28 | 13 | 8 | 7 | 48 | 35 | 46 | +13 |
7 | Gaziantep FK | 28 | 11 | 7 | 10 | 40 | 32 | 43 | +8 |
8 | Fatih Karagümrük | 28 | 11 | 9 | 8 | 43 | 37 | 41 | +6 |
9 | Göztepe | 28 | 10 | 9 | 9 | 40 | 33 | 39 | +7 |
10 | Antalyaspor | 28 | 7 | 6 | 15 | 26 | 31 | 36 | -5 |
11 | Sivasspor | 27 | 7 | 7 | 13 | 31 | 32 | 34 | -1 |
12 | Konyaspor | 27 | 8 | 11 | 8 | 33 | 34 | 32 | -1 |
13 | Yeni Malatyaspor | 28 | 7 | 11 | 10 | 35 | 39 | 31 | -4 |
14 | Kayserispor | 27 | 8 | 12 | 7 | 22 | 32 | 31 | -10 |
15 | Kasımpaşa | 28 | 8 | 14 | 6 | 31 | 44 | 30 | -13 |
16 | Başakşehir FK | 28 | 7 | 13 | 8 | 30 | 45 | 29 | -15 |
17 | Çaykur Rizespor | 27 | 6 | 11 | 10 | 31 | 44 | 28 | -13 |
18 | MKE Ankaragücü | 27 | 7 | 15 | 5 | 31 | 45 | 26 | -14 |
19 | BB Erzurumspor | 28 | 6 | 14 | 8 | 27 | 46 | 26 | -19 |
20 | Denizlispor | 27 | 6 | 15 | 6 | 26 | 48 | 24 | -22 |
21 | Gençlerbirliği | 27 | 5 | 16 | 6 | 22 | 49 | 21 | -27 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Giresunspor | 25 | 16 | 4 | 5 | 40 | 19 | 53 | +21 |
2 | Samsunspor | 25 | 14 | 3 | 8 | 42 | 24 | 50 | +18 |
3 | İstanbulspor | 25 | 14 | 6 | 5 | 48 | 26 | 47 | +22 |
4 | Adana Demirspor | 25 | 13 | 6 | 6 | 42 | 23 | 45 | +19 |
5 | Altınordu | 25 | 13 | 6 | 6 | 38 | 32 | 45 | +6 |
6 | Altay | 25 | 14 | 9 | 2 | 46 | 29 | 44 | +17 |
7 | Tuzlaspor | 25 | 12 | 8 | 5 | 34 | 35 | 41 | -1 |
8 | Ankara Keçiörengücü | 25 | 11 | 7 | 7 | 31 | 17 | 40 | +14 |
9 | Bursaspor | 25 | 10 | 11 | 4 | 39 | 40 | 34 | -1 |
10 | Ümraniyespor | 25 | 9 | 9 | 7 | 30 | 33 | 34 | -3 |
11 | Bandırmaspor | 25 | 9 | 11 | 5 | 30 | 31 | 32 | -1 |
12 | Boluspor | 25 | 8 | 12 | 5 | 26 | 28 | 29 | -2 |
13 | Adanaspor | 25 | 7 | 12 | 6 | 35 | 37 | 27 | -2 |
14 | Menemenspor | 25 | 6 | 10 | 9 | 29 | 41 | 27 | -12 |
15 | Balıkesirspor | 25 | 6 | 11 | 8 | 26 | 35 | 26 | -9 |
16 | Akhisarspor | 25 | 6 | 15 | 4 | 25 | 42 | 22 | -17 |
17 | Ankaraspor | 25 | 3 | 15 | 7 | 16 | 40 | 16 | -24 |
18 | Eskişehirspor | 25 | 1 | 17 | 7 | 15 | 60 | 7 | -45 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 26 | 19 | 2 | 5 | 60 | 18 | 62 | +42 |
2 | Bodrumspor | 26 | 14 | 6 | 6 | 57 | 34 | 48 | +23 |
3 | Van Spor | 26 | 14 | 7 | 5 | 40 | 24 | 47 | +16 |
4 | Sakaryaspor | 26 | 12 | 4 | 10 | 43 | 28 | 46 | +15 |
5 | Turgutluspor | 26 | 15 | 10 | 1 | 38 | 38 | 46 | 0 |
6 | Kırşehir Belediyespor | 26 | 12 | 7 | 7 | 35 | 22 | 43 | +13 |
7 | Kırklarelispor | 26 | 10 | 5 | 11 | 32 | 23 | 41 | +9 |
8 | Etimesgut Belediyespor | 26 | 11 | 8 | 7 | 36 | 25 | 40 | +11 |
9 | Serik Belediyespor | 26 | 10 | 7 | 9 | 40 | 35 | 39 | +5 |
10 | Tarsus İdman Yurdu | 26 | 10 | 9 | 7 | 38 | 34 | 37 | +4 |
11 | Karacabey Belediyespor | 26 | 10 | 10 | 6 | 32 | 30 | 36 | +2 |
12 | Pendikspor | 26 | 11 | 13 | 2 | 44 | 34 | 35 | +10 |
13 | Sivas Belediyespor | 26 | 8 | 8 | 10 | 41 | 34 | 34 | +7 |
14 | Pazarspor | 26 | 10 | 12 | 4 | 37 | 40 | 34 | -3 |
15 | 1922 Konyaspor | 26 | 7 | 13 | 6 | 32 | 34 | 27 | -2 |
16 | Bayburt Özel İdare Spor | 26 | 8 | 15 | 3 | 30 | 44 | 27 | -14 |
17 | Kastamonuspor | 26 | 6 | 13 | 7 | 23 | 38 | 25 | -15 |
18 | Mamak FK | 26 | 6 | 14 | 6 | 26 | 65 | 24 | -39 |
19 | Elazığspor | 26 | 7 | 15 | 4 | 33 | 52 | 22 | -19 |
20 | Kardemir Karabükspor | 26 | 1 | 23 | 2 | 10 | 75 | 2 | -65 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Diyarbekirspor | 21 | 14 | 2 | 5 | 27 | 12 | 47 | +15 |
2 | 1928 Bucaspor | 21 | 13 | 2 | 6 | 41 | 14 | 45 | +27 |
3 | Yeşilyurt Belediyespor | 21 | 13 | 6 | 2 | 33 | 16 | 41 | +17 |
4 | Arnavutköy Belediye | 21 | 10 | 5 | 6 | 31 | 20 | 36 | +11 |
5 | Ofspor | 21 | 10 | 5 | 6 | 30 | 25 | 36 | +5 |
6 | Belediye Derincespor | 21 | 8 | 4 | 9 | 31 | 18 | 33 | +13 |
7 | Fatsa Belediyespor | 21 | 7 | 7 | 7 | 16 | 19 | 28 | -3 |
8 | Artvin Hopaspor | 21 | 7 | 8 | 6 | 27 | 34 | 27 | -7 |
9 | Edirnespor | 21 | 6 | 8 | 7 | 23 | 25 | 25 | -2 |
10 | 1877 Alemdağspor | 21 | 6 | 10 | 5 | 26 | 36 | 23 | -10 |
11 | Kızılcabölükspor | 21 | 5 | 9 | 7 | 19 | 25 | 22 | -6 |
12 | Çankaya FK | 21 | 6 | 11 | 4 | 14 | 29 | 22 | -15 |
13 | Payasspor | 21 | 5 | 10 | 6 | 23 | 31 | 21 | -8 |
14 | Nevşehir Belediyespor | 21 | 5 | 11 | 5 | 19 | 21 | 20 | -2 |
15 | Antalya Kemerspor | 21 | 5 | 11 | 5 | 18 | 34 | 20 | -16 |
16 | Manisaspor | 21 | 1 | 12 | 8 | 15 | 34 | 11 | -19 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
12/03/2021 | Başakşehir FK | vs | Beşiktaş |
13/03/2021 | Sivasspor | vs | Fatih Karagümrük |
13/03/2021 | Alanyaspor | vs | Antalyaspor |
13/03/2021 | Çaykur Rizespor | vs | Hatayspor |
13/03/2021 | Kayserispor | vs | Galatasaray |
14/03/2021 | MKE Ankaragücü | vs | Göztepe |
14/03/2021 | BB Erzurumspor | vs | Trabzonspor |
14/03/2021 | Gaziantep FK | vs | Denizlispor |
14/03/2021 | Fenerbahçe | vs | Gençlerbirliği |
15/03/2021 | Kasımpaşa | vs | Konyaspor |
14/03/2021 | Fenerbahçe - Gençlerbirliği | Gençlerbirliği ligdeki son 11 maçında hiç kazanamadı | Fenerbahçe yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
12/03/2021 | Giresunspor | vs | Bandırmaspor |
13/03/2021 | Ankara Keçiörengücü | vs | Eskişehirspor |
13/03/2021 | Boluspor | vs | Akhisarspor |
13/03/2021 | Adana Demirspor | vs | İstanbulspor |
14/03/2021 | Tuzlaspor | vs | Ümraniyespor |
14/03/2021 | Balıkesirspor | vs | Altay |
14/03/2021 | Menemenspor | vs | Adanaspor |
14/03/2021 | Bursaspor | vs | Ankaraspor |
15/03/2021 | Altınordu | vs | Samsunspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
10/03/2021 | Pazarspor | vs | Bodrumspor |
10/03/2021 | Etimesgut Belediyespor | vs | Kardemir Karabükspor |
10/03/2021 | Eyüpspor | vs | Elazığspor |
10/03/2021 | Kastamonuspor | vs | Serik Belediyespor |
10/03/2021 | Kırklarelispor | vs | Mamak FK |
10/03/2021 | Sakaryaspor | vs | Karacabey Belediyespor |
10/03/2021 | Tarsus İdman Yurdu | vs | Pendikspor |
10/03/2021 | Turgutluspor | vs | Sivas Belediyespor |
10/03/2021 | Van Spor | vs | Kırşehir Belediyespor |
10/03/2021 | 1922 Konyaspor | vs | Bayburt Özel İdare Spor |
14/03/2021 | Elazığspor - Tarsus İdman Yurdu | Elazığspor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Tarsus İdman Yurdu yenilmez |
14/03/2021 | Turgutluspor - Etimesgut Belediyespor | Etimesgut Belediyespor ligdeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Etimesgut Belediyespor yenilmez |
14/03/2021 | Turgutluspor - Etimesgut Belediyespor | Turgutluspor ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Turgutluspor yenilmez |
14/03/2021 | Kardemir Karabükspor - Kastamonuspor | Kastamonuspor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kazanamadı | Kardemir Karabükspor yenilmez |
14/03/2021 | Kırşehir Belediyespor - Pazarspor | Pazarspor ligdeki son 8 maçında hiç kazanamadı | Kırşehir Belediyespor yenilmez |
14/03/2021 | Bayburt Özel İdare Spor - Eyüpspor | Eyüpspor ligdeki son 14 maçında hiç kaybetmedi | Eyüpspor yenilmez |
14/03/2021 | Mamak FK - Van Spor | Mamak FK ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Van Spor yenilmez |
14/03/2021 | Bodrumspor - Sakaryaspor | Sakaryaspor ligde deplasmandaki son 10 maçında hiç kaybetmedi | Sakaryaspor yenilmez |
14/03/2021 | Kardemir Karabükspor - Kastamonuspor | Kardemir Karabükspor ligde evindeki son 13 maçında hiç kazanamadı | Kastamonuspor yenilmez |
14/03/2021 | Elazığspor - Tarsus İdman Yurdu | Tarsus İdman Yurdu ligde deplasmandaki son 6 maçında hiç kazanamadı | Elazığspor yenilmez |
14/03/2021 | Bodrumspor - Sakaryaspor | Bodrumspor ligdeki son 14 maçında hiç kaybetmedi | Bodrumspor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
11/03/2021 | Manisaspor | vs | Artvin Hopaspor |
11/03/2021 | Antalya Kemerspor | vs | Fatsa Belediyespor |
11/03/2021 | Arnavutköy Belediye | vs | Nevşehir Belediyespor |
11/03/2021 | Belediye Derincespor | vs | Kızılcabölükspor |
11/03/2021 | Diyarbekirspor | vs | Yeşilyurt Belediyespor |
11/03/2021 | Ofspor | vs | Çankaya FK |
11/03/2021 | Payasspor | vs | Edirnespor |
11/03/2021 | 1928 Bucaspor | vs | 1877 Alemdağspor |
11/03/2021 | Diyarbekirspor - Yeşilyurt Belediyespor | Diyarbekirspor ligdeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Diyarbekirspor yenilmez |
11/03/2021 | 1928 Bucaspor - 1877 Alemdağspor | 1928 Bucaspor ligdeki son 12 maçında hiç kaybetmedi | 1928 Bucaspor yenilmez |