Dar gelirli vatandaşlar zam üstüne zam gelen ayçiçek yağını düşük miktarlarda alma yoluna gidiyor. Ayçiçek yağına, son bir ayda iki kez zam gelirken market raflarındaki en ucuz ayçiçek yağının fiyatı son bir ay içinde 20 TL zamlandı. Ayçiçek yağı sektörü temsilcileri, iç pazar fiyatlarının uluslararası piyasanın yüzde 25 üstüne çıktığını vurgularken, iç piyasada ton başına fiyatın 43 bin lira (1.250 dolar) seviyesine yükseldiğinin altını çizdi.

ULUSLARARASI PİYASAYA GÖRE İÇ PİYASADA AYÇİÇEK YAĞI FİYATLARI DAHA PAHALI
Ayçiçek yağı fiyatlarının tonu uluslararası piyasa­larda 990 ile 1000 dolar bandında seyre­derken, iç pazarda fiyatlar bu rakamların yüzde 25 üzerine bin 250 dolar civarında bulunuyor.

Trak­ya Birlik, yüzde 44 yağ oranlı ayçiçeği ürünün tonu için ön alım fiyatını 20 bin lira olarak açıkladı.

Solven­tum Yönetim Kurulu Başka­nı Onat Angı, ham ayçiçek yağının ton fiya­tına 43 ile 44 bin TL istendiğini duyurdu.

Angı, “Piyasa böyle yükselme­ye başlayınca da bu sefer satıcı yarın daha fazla artar diye sat­mamaya başlıyor. Böylece her geçen gün fiyatlar yükseliyor. Bu artık bir yerden sonra sanal artışa sebep oluyor. Şu anda piyasada bir köpük oluşmaya başladı. Yüzde 10 ile 15 oranın­da fiyat artışı normaldi, ancak olması gerekenin biraz üzeri­ne çıktı. Uzun zamandır piyasa baskı altındaydı ve düşük sey­rediyordu. Satıcılar finansman maliyetlerini çıkaramayacak kadar düşük artışlarla karşı­laşıyorlardı. Ama bir anda çok hızlı artış yaşanması piyasada dengesizlik yarattı” dedi.

HÜKÜMET AYÇİÇEK YAĞI PİYASASINA MÜDAHALE EDEBİLİR
Angı, piyasada fiyatların hükümet tarafından yakından takip edildiğini ve fi­yatların böyle devam etmesi halinde bir vergi indiriminin gelme olasılığının yüksek oldu­ğunu söyledi.

Son bir ayda zin­cir marketler kendi öz marka­larına zam yapmaya başladı. Markalı ürünün 5 litrelik pet şişe fiyatı 279,95 TL iken, zincir market markalı ürünlerin en düşük fi­yatı 229,50 TL. Türkiye’de fi­yatlar uluslararası düzeyin üzerinde yer alıyor ve ayçiçeği yüz­de 36 gümrük vergisiyle ko­runuyor.

Son 4-5 yıldır pandemi ve savaş nedeniyle yüzde 36’lık gümrük vergisinin pek uygulatılmadı­ğını, indirip kaldırıldığını vurgulayan Angı, “Bugün ayçiçe­ği ithalat etmeye kalkarsanız yüzde 36 vergi vermek zorun­dasınız. Dolayısıyla re-export dışında yurt dışından şu an Türkiye’ye mal ithalatı kârlı değil. Bugün pazarda ham ya­ğın fiyatı 43 bin lira, bu da 1250 dolara denk geliyor. Şu an ver­gi yüzde 36 ve yurtdışından mal ithal ederseniz 990 dolar ile bin dolar arasında değişi­yor. Gümrük vergisini de ekle­diğinizde bin 360 dolar ediyor. Türkiye’de ise bin 250 dolar. Fakat iç piyasadaki fiyat artışı yaklaşık yüzde 20 artışla bin 50 dolardan bin 250 dolara bir ay­da çok hızlı artış yaşandı. Yıl­başından sonra 1 milyon ton çekirdek veya 400 bin ton yağ ithalat kotası devreye girecek” dedi.

DÜNYA GENELİNDE AYÇİÇEK YAĞI ARZINDA DÜŞÜŞ
Yurt dışında soya ve palm yağı talebinde bir zayıflığın yaşandığına vurgu yapan Onat Angı, ürünün çok olması ve tüketici talebinde zayıflığın yaşandığını belirtti. Dünyada genelde makro ekonomik gelişmelerde zayıflama yönünde işaretlerin olduğunu dile getiren Angı, “Soya yağına çok güçlü talep yok, aksine çok büyük stoklar var. Palm yağında ise ocaktan itibaren ciddi stoklar olacak ve önümüzdeki yıl fiyatta düşüş öngörülüyor. Bu yıl ayçiçek yağında miktarında ise azalma bekleniyor. Ukrayna’da bu yıl üretim beklentisi 12,5 milyon ton. Rusya’da ise 14,5 milyon ton olarak ifade ediliyor. Rusya’da yaklaşık 3 milyon ton, Ukrayna’da 2 milyon ton düşüş bekleniyor. O nedenle tahminim, bugünkü bin dolar civarındaki fiyatlar korunacak yurtdışı piyasada. Belki ayçiçek yağı diğer yağlara prim yaparak sezon sonuna doğru Türkiye limanları teslim bin 100 ile bin 200 dolarları görebilir” dedi.